Ra đời từ thời Đức Phật tại thế, ni trong tương quan với tăng và ni đoàn trong tương quan với tăng đoàn của Phật giáo tồn tại, phát triển đến ngày nay. Sau ngày Đức Thế Tôn nhập diệt, các bộ phái, hệ phái hình thành, truyền bá sang các nước, nếu như tàng (người nam xuất gia) hiện diện ở tất cả các bộ phái, hệ phái, thì ni (người nữ xuất gia) lại không hiện diện ở một vài hệ phái. Tăng đoàn ngay từ thời Đức Thế Tôn tại thế dã giữ vai trò trụ cột trong việc duy trì mạng mạch của Phật giáo. Truyền bá, phát triển vào Việt Nam, trong ngôi nhà tăng gia/ tăng đoàn Phật giáo Việt Nam, ni giới và ni đoàn xuất hiện từ khi nào? Ni giới và ni đoàn có vai trò gì trong việc duy trì, phát triển mạng mạch Phật giáo Việt Nam. Để trả lời câu hỏi đó, bài viết tiếp cận bởi tiến trình lịch sử với ba giai đoạn: (1) Ni giới tư buổi đầu đến trước phong trào chấn hưng Phật giáo
(2) Ni giới từ phong trào chấn hưng Phật giáo đến thời điểm thành lập Phân ban Ni giới (2009)
(3) Ni giới từ khi thành lập Phân ban Ni giới đến nay.,