Trong triết học Mác - Lênin, giữa giai cấp, dân tộc và nhân loại có mối quan hệ biện chứng, có tác động và ảnh hưởng lẫn nhau. Trong đó, sự phát triển của các giai cấp gắn liền với sự phát triển của các dân tộc và sự phát triển của toàn nhân loại
sự tồn tại của nhân loại là tiền đề, điều kiện cho sự tồn tại của giai cấp và dân tộc
lợi ích của giai cấp công nhân thống nhất với lợi ích dân tộc và lợi ích toàn nhân loại. Những quan điểm có tính nguyên tắc trong triết học Mác - Lênin về việc giải quyết mối quan hệ giữa giai cấp, dân tộc và nhân loại đã trở thành ngọn đèn soi sáng sự nghiệp cách mạng của giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức, được Hồ Chí Minh tiếp thu và vận dụng phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam.