An ninh và phát triển của mỗi quốc gia dân tộc luôn được triển khai trong từng môi trường cụ thể của đất nước và thế giới với thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đan xen. Từ nay đến giữa thế kỷ XXI, Việt Nam phải thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ chiến lược trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao trong bối cảnh quốc tế phức tạp, diễn biến nhanh chóng, khó dự báo. Ở đó, bên cạnh nhiều cơ hội, đang tiềm ẩn không ít nguy cơ, rủi ro và cả những thách thức chưa hề có tiền lệ. Có thể nêu lên các nguy cơ, thách thức hàng đầu gồm: dịch bệnh toàn cầu
tình trạng biến đổi khí hậu, trái đất nóng lên, nước biển dâng
quản trị an ninh thế giới, phòng chống nguy cơ bùng phát chiến tranh giữa các nước lớn...