The Vietnam-China border area is inhabited by many ethnic groups and plays a critical role in protecting national sovereignty. Nevertheless, there have not been many in-depth studies on the national consciousness of the people in the locality. Based on the research results in 2021, the article contributes to clarifying national consciousness expressed through the border awareness of the Hmong, Tay, and Nung ethnic groups in the two border communes of Lao Chai and Thanh Thuy, Vi Xuyen district, Ha Giang province. Following the 1979 northern border war launched by China, the central and local propaganda, and the impacts from across the border, the awareness of ethnic groups of national borders, borderlines and milestones have been increasingly consolidated and become conscious. The level of awareness has also been further improved. Research results show that most people prefer to live in their current homeland in Vietnam, ready to follow in the footsteps of their forefathers to participate in the construction and protection of the national borders and landmarks.Vùng biên giới Việt Nam - Trung Quốc là nơi sinh sống của nhiều dân tộc, đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, song đến nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu sâu về ý thức quốc gia của các dân tộc nơi đây. Từ kết quả nghiên cứu năm 2021, bài viết này góp phần làm rõ ý thức quốc gia thể hiện qua nhận thức về biên giới của các dân tộc Hmông, Tày, Nùng hiện nay ở hai xã giáp biên là Lao Chải và Thanh Thủy của huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang. Theo đó, trải qua chiến tranh biên giới phía Bắc năm 1979 do Trung Quốc phát động, các hình thức tuyên truyền của cơ quan chức năng ở Trung ương và địa phương cũng như những tác động từ bên kia biên giới nên nhận thức về biên giới, đường biên, cột mốc quốc gia của người dân các dân tộc nơi đây ngày càng được củng cố và trở nên rõ ràng, nâng cao thêm về trình độ. Kết quả nghiên cứu cho thấy hầu hết người dân đều thích sống ở quê hương Việt Nam hiện nay, sẵn sàng nối tiếp cha ông tham gia xây dựng và bảo vệ đường biên, cột mốc quốc giới.