The national consciousness of ethnic borderland residents plays a vital role in the protection and construction of the country and is closely related to education. This article presents and analyses the national consciousness of the ethnic groups Hmong, Tay, Nung, and Lo Lo in the Vietnam-China border area in Ha Giang province through understanding their awareness and compliance with border laws and their awareness of ethnic policies and national symbols. Research shows that people with primary education or higher are more aware of the above issues than those who did not attend school. Therefore, although the current educational condition has been improved, it is still necessary to maintain the semi-boarding school system for students and strengthen facilities, human resources, and learning conditions from preschool to high school in the border areas. For illiterate adults, it is necessary to strengthen communications in ethnic minority languages so that they can raise their national consciousness.Ý thức quốc gia - dân tộc của cư dân vùng biên giới có vai trò quan trọng trong bảo vệ, xây dựng đất nước và liên quan chặt chẽ đến giáo dục. Bài viết này trình bày, phân tích ý thức quốc gia - dân tộc của các tộc người Hmông, Tày, Nùng và Lô Lô ở vùng biên giới Việt Nam - Trung Quốc thuộc địa bàn tỉnh Hà Giang, qua tìm hiểu nhận thức và thực thi của họ với các luật định về biên giới, qua nhận thức về chính sách dân tộc và biểu tượng văn hóa quốc gia. Nghiên cứu cho thấy, những người có học vấn từ tiểu học trở lên có nhận thức liên quan đến các vấn đề nêu trên tốt hơn so với người không đi học. Bởi vậy, dù điều kiện giáo dục hiện nay đã được cải thiện, song ở vùng biên giới vẫn cần duy trì chế độ bán trú cho học sinh, và tăng cường cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, điều kiện học tập ở các trường từ cấp mầm non đến cấp phổthông. Với người lớn không biết chữ, cần có hình thức phù hợp trong tăng cường truyền thông bằng tiếng dân tộc thiểu số để họ nâng cao ý thức quốc gia - dân tộc.