Giáo dục, đào tạo nói chung và giáo dục đại học nói riêng luôn giữ vai trò cốt tử của mỗi quốc gia. Khi mà trí tuệ đã trở thành yếu tố hàng đầu thể hiện quyền lực và sức mạnh của một quốc gia thì giáo dục hay giáo dục đại học không chỉ là phúc lợi xã hội mà thực sự là đòn bẩy quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Trong nền kinh tế toàn cầu, các quốc gia có nền giáo dục mạnh hơn hôm nay thì sẽ có sức cạnh tranh mạnh hơnn ngày mai. Sự thay đổi liên tục và phát triển triển mạnh mẽ của hình thái kinh tế, xã hội hiện đại luôn là sức ép cơ bản tác động mạnh mẽ tới các khía cạnh nhận thức về giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng, đồng thời đòi hỏi phải có các khía cạnh tiếp cận hiện đại phù hợp hơn. Vấn đề nhìn nhận dịch vụ giáo dục (dịch vụ giáo dục đại học) như một hàng hóa đặc biệt và phần nào chịu sự điều tiết của cơ chế thị trường đã được đề cập và nhận thức từ khá sớm bởi các quốc gia có nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, mức độ nhận thức và việc vận dụng tại mỗi quốc gia riêng lại có các biến thể hoàn toàn khác nhau và phụ thuộc rất lớn vào thực trạng phát triển kinh tế hiện thời. Để nhận thức tường minh vấn đề, bài báo này tổng kết các đặc tính cơ bản của giáo dục đại học trong nền kinh tế thị trường, để từ đó rút ra cơ sở xây dựng ban đầu và hình thành một cách nhìn khác về giáo dục đại học hiện đại trong giai đoạn sắp tới.