Về mặt học thuật các khái niệm công nghiệp hóa, hiện đại hóa và kinh tế tri thức đã được nghiên cứu khá kỹ lưỡng, thế nhưng sự "lồng ghép" kết cả ba quá trình đó làm một để tiến hành đồng thời đối với nước nghèo, chậm phát triển như Việt Nam nhằm "đi tắt, đón đầu" các nước phát triển nhất là một công trình không hề đơn giản. Bài viết này xin bàn lại về mặt lịch sử ba quá trình: công nghiệp hóa, hiện đại hóa và kinh tế trí thức để góp phần vào lồng ghép chúng.