Trong quá trình xác lập những nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới, trong đó có quan điểm về phương thức thực hành dân chủ trong Đảng, một mặt, Hồ Chí Minh luôn trung thành với các quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin
mặt khác, Người cũng vận dụng sáng tạo, bổ sung, phát triển quan điểm đó trong tổ chức sinh hoạt và hoạt động của Đảng chi phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Đảng Cộng sản Việt Nam và trình độ dân trí của Việt Nam. Người không chỉ thiết kế lý luận dân chủ mà còn trực tiếp thực hành dân chủ trong quan hệ với tổ chức, với việc, với mình và với người khác. Đây là điểm đặc sắc trong tư duy Hồ Chí Minh, nhất là về thực hành dân chủ trong Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền.