Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo là quan điểm được xác định nhất quán trong các văn kiện của Đảng từ Đại hội lần thứ VII đến nay. Khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước là nhằm làm rõ bản chất, đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng XHCN. Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước được hiểu là vai trò tiên phong, dẫn dắt của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường. BIểu hiện của sự tiên phong và dẫn dắt đó là chiếm lĩnh những vị trí, những hoạt động huyết mạch trong nền kinh tế. Sau gần 30 năm đổi mới, đã dần xác định rõ nội hàm vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và vị trí then chốt của doanh nghiệp nhà nước
không đồng nghĩa kinh tế nhà nước với doanh nghiệp nhà nước. Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế nhiều thành phần, trng đó doanh nghiệp nhà nước giữ "vị trí then chốt", là điều kiện vật chất để định hướng XHCN. Tuy nhiên, trong thời gian qua, kinh tế nhà nước vẫn chưa thực sự tỏ rõ vai trò định hướng này. Kinh tế nhà nước có vị trí hết sức rộng lớn, trong đó có những bộ phận tác động trực tiếp tới sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Đó là những yếu tố tiềm năng của đất nước: tài nguyên, kết cấu hạ tầng, ngân sách nhà nước... Với những yếu tố đó, kinh tế nhà nước đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.