Bằng cách tiếp cận lịch sử và lô-gíc, bài viết phân tích mô hình quá độ dân số ở Việt Nam từ năm 1935 đến 2016. Kết quả cho thấy, mặc dù Việt Nam vẫn trải qua các giai đoạn quá độ dân số như lý thuyết quá độ dân số miêu tả, mô hình này có những nét đặc thù: Quá độ mức sinh đến quá độ mức chết khoảng trên 20 năm và dự đoán thời kỳ hậu quá độ sẽ đến sau năm 2049
các chỉ số về sinh, chết, tốc độ tăng trưởng dân số thời kỳ quá độ dân số ở Việt Nam cao hơn so với các chỉ số của lý thuyết quá độ dân số. Nguyên nhân là vì Việt Nam kế thừa các thành tựu y học hiện đại và nhận được sự tài trợ kỹ thuật và tài chính từ các tổ chức quốc tế để nâng cao chất lượng dân số. Ngoài ra, quá trình đô thị hóa, cải thiện trình độ học vấn, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế một mặt làm tuổi thọ tăng lên, mặt khác cũng khiến người dân bắt đầu có những hành vi hạn chế mức sinh, góp phần thúc đẩy sự quá độ dân số diễn ra nhanh hơn trong bối cảnh Việt Nam vẫn chưa hoàn thành quá trình công nghiệp hóa đất nước.By approaching history and logic, the article analyzes the model of the population transition in Vietnam from 1935 to 2016. The results show that, although Vietnam still experiences periods of population transition such as: The theory of population transition describes, this model has the following characteristics: The fertility transition to the death level is over 20 years and the post-transition period is expected after 2049
The indicators of birth, death, population growth in the period of population transition in Vietnam are higher than those of the theory of population transition. This is because Vietnam inherits modern medical achievements and receives technical and financial support from international organizations to improve the quality of the population. In addition, the process of urbanization, improving education levels, improving the quality of health services on the one hand increases life expectancy, on the other hand also causes people to start acts that limit fertility and contribute. Part of promoting the population transition is faster in the context that Vietnam has not completed the process of industrialization of the country.