Hoạt động ngân hàng ngầm có một số đặc điểm tương tự với hoạt động của ngân hàng thương mại truyền thống nhưng chưa có sự quản lý, giám sát của các cơ quan nhà nước. Trong nhiều năm qua, hoạt động ngân hàng ngầm tại Việt Nam đã tồn tại song song với hệ thống ngân hàng thương mại truyền thống với vai trò cung cấp nguồn vốn quan trọng cho nền kinh tế, thông qua hoạt động cho vạy ký quỹ tại các công ty chứng khoán, hợp đồng mua lại, cho vay của các hiệu cầm đồ, cho vay lẫn nhau giữa các doanh nghiệp, cá nhân trong nền kinh tế và đi vay trên thị trường tín dụng đen với những rủi ro có thể ảnh hưởng đến sự ổn định hệ thống tài chính, đặt ra yêu cầu cần phải quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động này. Bài viết đưa ra các lý luận chung về ngân hàng ngầm trên thế giới cũng như tại Việt Nam, qua đó rút ra bài học kinh nghiệm trong quản lý hoạt động hệ thống ngân hàng ngầm cho Việt Nam hiện nay.