Kế thừa lý luận về đường lối trị nước trong lịch sử tư tưởng phương Đông cũng như kinh nghiệm thực tiễn về quản lý quan lại, dưới thời Gia Long và Ming Mạng đã xây dựng các định chế hành chính và quân sự, trong đó có định chế quan lại như: nghĩa vụ và quyền lợi, thưởng và phạt, luật hồi tỵ, dưỡng liêm... Nhờ đó, dưới thời trị vì của Gia Long và Minh Mạng đã đặt nền tảng xây dựng và quản lý đội ngũ quan lại đáp ứng yêu cầu của bộ máy nhà nước phong kiếm trung ương tập quyền thời Nguyễn.