Các tộc người thiểu số ở Việt Nam nói chung và đặc biệt là những tộc người thiểu số vùng núi phía Bắc như người H'mông, Dao, Tày, Nùng, Thái... là những cư dân sống bằng nông nghiệp trồng trọt lâu đời. Các yếu tố thời tiết, thời gian rất quan trọng, tác động đến hiệu quả và năng suất của cây trồng. Vì vậy, họ đã tích lũy được những kinh nghiệm dân gian phong phú ứng xử với các hiện tượng thiên nhiên. Trải qua từ đời này đến đời khác, những kinh nghiệm đó được bổ sung và kiểm nghiệm trong thực tế, nó giúp cho người nông dân nắm được quy luật vận động của thời tiết có ảnh hưởng đến mùa màng theo chu kỳ một năm và có thể nhiều năm để có những ứng xử thích hợp phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Những kinh nghiệm, tri thức này sẽ được làm sáng tỏ trong bài viết.