Truyền thuyết và những nơi thờ cúng Phạm Nhan đang là điều bí ẩn và có nhiều tồn nghi trong dân gian cũng như đối với giới nghiên cứu. Trong bài viết này, chúng tôi khai thác truyền thuyết Phạm Nhan về phương diện cốt truyện, khái quát đặc điểm xuất thân, hành trạng và sự hóa thân của nhân vật. Dựa vào kết quả điền dã, chúng tôi chỉ ra một số địa điểm, di tích thờ cúng Phạm Nhan và lý giải hiện tượng này trong đời sống văn hóa dân gian người Việt.