Nhìn theo tiến trình lịch sử văn hóa - xã hội, khi cộng đồng sáng tạo ra những di sản văn hóa cho riêng mình, đap ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa của mọi thành viên, thì đồng thời cũng nảy sinh nhu cầu ứng xử với sự tồn tại của nguồn di sản đó. Đây chính là cơ sở mang tính khởi nguồn của sự xác lập các hình thức tổ chức, quản lý các di tích văn hóa vật thể cũng như nguồn căn hóa phi vật thể cũng như nguồn văn hóa phi vật thể đi kèm, từ những hình thức sơ khai đến các quy trình phức tạp.