Các yếu tố như văn hóa, điều kiện kinh tế xã hội và hoàn cảnh lịch sử là những điều kiện cần và đủ cho một tôn giáo ra đời. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến sự hình thành và phát triển các tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ ân hiếu nghĩa và phật giáo Hòa Hảo ở miền Nam Việt Nam. Mặc dù với tên gọi riêng, giáo lý, tôn chỉ hành đạo riêng...nhưng các tôn giáo này có mối quan hệ biện chứng nhau. Bài viết nêu ra những điểm tương đồng và khác biệt để thấy rõ mối quan hệ giữa ba tôn giáo bản địa này.