Bài viết phân tích về khái niệm, nguồn gốc và bản chất của tự chủ tài chính (TCTC) và đặc biệt là cơ sở khoa học của việc trao cơ chế TCTC cho các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH). Trên cơ sở đó chứng minh TCTC là động lực để các cơ sở GDĐH nâng cao chất lượng giảng dạy, chất lượng đội ngũ, từ đó nâng cao vị thế của mình trong GDĐH. Các cơ sở giáo dục cần nâng cao nhận thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, thu hút được đội ngũ giảng viên giỏi và công khai, minh bạch hóa thu, chi tài chính hằng năm. Đặc biệt là xây dựng được quy chế chi tiêu nội bộ của mình là điều kiện tiên quyết cho thực hiện cơ chế TCTC.