Trong tiến trình lịch sử Nho giáo Việt Nam, có thể thấy rằng, nửa cuối thế kỉ XIX, vua Tự Đức một lần nữa đánh dấn mốc trong việc tái xác lập vị thế chủ đạo của Nho giáo với tư cách bệ đỡ ý thức hệ cho vương triều Nguyễn nói riêng và của dân tộc Việt Nam nói chung. Do phải cọ xát, đối đầu với Công giáo và chủ nghĩa thực dân, các vua Nguyễn, trong đó có Tự Đức, đã phải nhận thức lại về "chính đạo", góp phần khẳng định các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc phương Đông trong quá trình tiếp xúc với văn hóa phương Tây