Trong những năm gần đây, khái niệm giáo dục chủ động được đề cập rất nhiều, trong đó nhấn mạnh đến việc đổi mới cách nhìn về người dạy, người học trong quá trình giáo dục. Thực ra, đây không phải là một khái niệm mới trong giáo dục thế giới. Nhưng mới ở đây là vạch ra những vấn đề đáng quan tâm khi xây dựng một nền giáo dục chủ động trong hoàn cảnh trong nước. Ngược dòng lịch sử, có nhiều hệ thống giáo dục, nhất là giáo dục đại học, đã đi tìm những phương thức khác nhau để xây dựng một nền giáo dục tích cực, chủ động và sáng tạo (active learning, Creative learning) không phải tất cả đều thành công. Đến nay, kể cả giáo dục đại học ở Mỹ, phương pháp giảng dạy vẫn là nóng bỏng, một trong những yếu tố nâng cao chất lượng giảng dạy. Trong nội dung bài viết này mong muốn hệ thống những cơ sở lý luận khoa học quan trọng của vấn đề trên và kết hợp phân tích nhằm làm rõ hơn vai trò chủ đạo của giảng viên trong việc giúp người học có được tư duy sáng tạo khi tham gia vào môi trường giáo dục với mục tiêu giáo dục sáng tạo.