Trong quan hệ quốc tế đương đại, hiếm có cơ chế quốc tế nào có "số phận" kỳ lạ như Phong trào Không liên kết. Năm mươi lăm qua, kể từ thời điểm ra đời đến nay, bất chấp sự lớn mạnh kể cả về số lượng lẫn chất lượng cùng những nỗ lực điều chỉnh nhằm thích ứng với sự thay đổi của hoàn cảnh, Phong trào Không liên kết không ít lần phải đối mặt với câu hỏi: "tồn tại hay không tồn tại?". Đặc biệt là từ sau chiến tranh lạnh kết thúc, trong bối cảnh xu thế toàn cầu hóa buộc tất cả các nước thành viên của Phong trào Không liên kết đều phải thi hành một chính sách mở, tăng cường liên kết với bên ngoài, nghịch lý này lại càng trở lên rõ ràng hơn.