Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, một hệ thống các nước XHCN ra đời. Tuy vậy, do những nguyên nhân khác nhau, các nước này đều áp dụng mô hình Liên Xô. Đảng Cộng sản Nam Tư đã sớm nhận ra những bất cập của mô hình này và đã tìm tòi, thử nghiệm xây dựng mô hình xã hội mới, có nhiều khác biệt so với mô hình Xô Viết, song không được công nhận. Bài viết phân tích một số đặc trưng về kinh tế - chính trị - xã hội của mô hình " Chủ nghĩa xã hội tự quản" của Nam Tư.