Trong 30 năm đổi mới hoạt động, ngành ngân hàng Việt Nam đã không tách rời tiến trình chung của công cuộc đổi mới nền kinh tế đất nước. Với tư cách là "mạch máu" của cả nền kinh tế và là một trong số những ngành giữ vai trò "đột phá khẩu" trong toàn bộ quá trình đổi mới, hoạt động ngân hàng đã góp phần kiềm chế lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Quá trình chiếm lĩnh những thành tựu nói trên cũng đồng thời là quá trình phát triển nhận thức lý luận của Đảng về kinh tế thị trường trong lĩnh vực ngân hàng, cải biến mạnh mẽ các cơ chế, chính sách và cấu trúc toàn bộ hệ thống ngân hàng nhằm thích ứng dần với cơ chế thị trường và từng bước phù hợp với thông lệ quốc tế.