Tín ngưỡng thờ Quốc tổ Hùng Vương ở Việt Nam có mối quan hệ mật thiết với truyền thuyết về thời đại Hùng Vương.Truyền thuyết vua Hùng dựng nước làm xương cốt, bệ đứng, chỗ dựa cho niềm tin vào Quốc Tổ, còn niềm tin cùng những hành động nghi lễ, lễ hội tưởng niệm làm sống động, phong phú hơn nội dung truyền thuyết về Quốc Tổ Hùng Vương. Mối quan hệ đó giữa tín ngưỡng thờ Quốc tổ và truyền thuyết về thời đại Hùng Vương song song tồn tại, hòa quyện chặt chẽ, thẩm thấu qua nhau trong sinh hoạt cộng đồng người Việt Nam như một chỉnh thể không thể tách rời.