Như một hiện tượng nhất thành bất biến, lối ứng xử từ lâu đã được coi như khuôn thước giáo dục con người. Nắm bắt được gốc rễ sau xa mang tính bản sắc xã hội nền văn hóa Việt, Nguyễn Trãi đã thể hiện chân thực, sâu sắc phương thức ứng xử với xã hội con người, nơi có thừa những "hiểm hóc", thị phi và những chuyện được mất
đó là nơi ông muốn lánh xa nhưng cũng là nơi cả đời ông mong được "lặn lội" để thỏa chí nguyện cứu nước giúp đời. "Quốc âm thi tập" của Nguyễn Trãi đến nay vẫn còn là bài học vẹn nguyên về lẽ ứng xử.