Văn hóa là sản phẩm do con người tạo ra một không gian và thời gian nhất định. Con người tạo ra văn hóa nhưng đồng thời cũng chịu sự chi phối của văn hóa. có thể nói văn hóa luôn phản ánh được đặc trưng nhận thức, tính cách... của chủ thế. Do vậy, trên phạm vi rộng, để hiểu về một quốc gia, dân tộc thì việc tiếp cận văn hóa của đất nước đó luôn là một trong những cách hiệu quả nhất. Tuy nhiên, văn hóa là phạm trù có tính lịch sử, vì vậy việc lần theo quá trình hình thành văn hóa sẽ cho thấy nguồn gốc ban đầu, giúp xác định được những tương đồng, dị biệt giữa các nền văn hóa với nhau. Trên cơ sở đó, bài viết trình bày sơ lược quá trình hình thành cơ tầng văn hóa Nhật Bản, được xem như nền tảng cho toàn bộ văn hóa để cho thấy các yếu tố tác động cũng như những tính chất chung nhất của nền văn hóa đất nước này.