Bài viết đề cập đến vai trò và việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa tộc người trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở vùng miền núi và dân tộc các tỉnh miền núi phía Bắc - địa bàn trọng yếu về mọi mặt của dải biên cương rộng lớn của đất nước, có 30 dân tộc thiểu số cư trú. Thông qua việc tiếp cận các phong tục tập quán, sinh hoạt văn hóa của những tộc người ở các tỉnh miền núi phía Bắc, bài viết muốn làm rõ những ảnh hưởng của chúng đến việc xây dựng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới tại các cộng đồng. Trên cơ sở đó, đề xuất một số kiến nghị đến các cơ quan quản lý nhìn nhận một cách khoa học và phù hợp hơn trong xây dựng nông thôn mới ở từng địa phương, vùng, miền trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại và hội nhập của đất nước.