Tôn Trung Sơn (1866-1925) sinh trưởng ở Hương Sơn, Quảng Đông, Trung Quốc. Ông đã đề ra cương lĩnh chính trị "Tam dân chủ nghĩa": dân tộc, dân quyền, dân sinh. Tôn Trung Sơn luôn coi chủ nghĩa dân quyền là nội dung chủ yếu của cách mạng Trung Quốc, giành dân quyền trở thành vấn đề cấp bách nhất, quan trọng nhất. Nho sĩ duy tân Việt Nam đầu thế kỷ XX như Phan Bội Châu, Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Thượng Hiền... đã chủ động tìm hiểu, tiếp thu các tư tưởng, trào lưu cải cách, duy tân từ Nhật Bản, Trung Quốc trong đó có chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn, tạo điều kiện chấm dứt khủng hoảng ý thức hệ. Những tư tưởng dân chủ, dân quyền đã hình thành trong tư tưởng nho sĩ một hệ thống khái niệm mới như: chính phủ phân quyền, chính thể dân chủ, dân quyền, quyền bầu phiếu, bầu cử... Tư tưởng và hoạt động của họ luôn trong quá trình vận động, biến chuyển cùng sự phát triển của lịch sử tư tưởng, lịch sử dân tộc.