Di cư xuyên biên giới và quản lý di cư đối với các tộc người thiểu số vùng Tây Bắc không chỉ đơn thuần là vấn đề đi lại, cư trú và tiến hành các hoạt động sinh kế, hôn nhân, mà còn là vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa, môi trường, chính trị, quốc phòng, an ninh... ở vùng biên giới quốc gia. Có 4 dạng thức di cư là: xuất cảnh lao động, xuất cảnh du học, xuất cảnh hợp thức hóa hôn nhân - gia đình và buôn bán người qua biên giới. Nguyên nhân khiến các tộc người thiểu số di cư bao gồm các nguyên nhân về kinh tế - xã hội, văn hóa tộc người, hoạt động của các tôn giáo. Thma gia quản lý di cư có các thiết chế "quan phương" và "phi quan phương". Hoạt động của các thiết chế này bước đầu đạt được hiệu quả.